بازگشت
سرنوشت مبارزه با فراطی گری چه می شود؟
محمد اسحاق فیاض محمد اسحاق فیاض

طی یک ماه اخیر نیروهای خارجی تلفات سنگینی را متحمل شده اند، بیشتر این نیروها که در حملات نفوذی تروریستی، انتحاری و بمب گذاری ها توسط طالبان کشته شده اند، فرانسوی و امریکایی بوده اند، ظاهرا این تلفات برای این دو کشور گران تمام شده است، زیرا بعد از کشته شدن 4  تن از سربازان فرانسوی توسط یک نظامی نفوذی طالبان در داخل اردوی ملی در ولایت کاپیسا، آقای سارکوزی تمامی  عملیات ها و گشت زنی های نظامی و آموزش نظامی خود را به طور موقت به حالت تعویق در آورد و این تعلیق تا زمان سفر اقای کرزی به فرانسه و امضای پیمان استراتژیک با افغانستان، ادامه داشت. اما اکنون وزرای خارجه فرانسه و امریکا می گویند که قبل از موعد در نظر گرفته در پایان سال 2014 ، امریکا و فرانسه در اواسط سال 2013 عملیات های نظامی خود را در افغانستان متوقف خواهد کرد. لئون پانه تا وزیر دفاع آمریکا  دربلجیم گفت: "امید این است که از اواسط تا اواخر ۲۰۱۳ بتوانیم نقش رزمی را به نقشی آموزشی، مشورتی و یاری رسانی تبدیل کنیم که اساسا همان خواسته های پیمان لیسبون را برآورده می کند". اما تفسیری که از پیمان لسیبون وزی دفاع امریکا ارایه داده است، با تفسیری که دبیرکل ناتو از آن دارد کاملا متفاوت است. زیرا اعضای ناتو در نوامبر سال ۲۰۱۰ میلادی در لیسبون توافق کردند که تا پایان سال ۲۰۱۴ میلادی به ماموریت نظامی خود در افغانستان ادامه دهند. اما نیروهای آمریکایی در افغانستان از اواسط سال ۲۰۱۳  نقش رزمی خود را به شدت کاهش می دهد و از دیگر اعضای خود خواسته است که تا پایان سال 2014 در افغانستان نقش رزمی داشته باشند. آنچه این موضعیگری را با اهمیت ساخته این است که امریکا بیشترین نیرو را در افغانستان دارد که در قالب ناتو و نیرورهای ائتلاف با رهبری امریکا فعالیت می کند، خدود 90 هزار نیروی نظامی امریکا هم اکنون در افغانستان حضور دارند، حال اگراین نیروها در اواسط سال 2013 دست از عملیات های نظامی بردارند، سرنوشت مبارزه با افراطی گری در منطقه چه خواهد شد؟. آیا نیروهای مسلح افغانستان با تصویری که  ناتو ازآن دارد، توان آن را دارد که به تنهایی با دیگر اعضای ناتو یک سال دیگر در برابر افراطی گری و تروریسم به مقابله بپردازد؟.

قبل از این که دبیر کل ناتو در این زمینه واکنش نشان بدهد وزارت دفاع افغانستان، شرایط را برای کاهش عملیاتهای نظامی امریکا در افغانستان مناسب ندانسته است. وزارت دفاع افغانستان گفته که آماده پذیرفتن مسئولیت های امنیتی است، اما شربایط را برای دفاع مستقل فراهم ندانسته است و اعلام کرده است که این نیروها نیاز اساسی به تجهیزات و بخصوص در زمینه نیروی هوایی دارد.

اما در واکنش به تصمیم امریکا و فرانسه، آندرس فو راسموسن، دبیرکل ناتو گفته است هر تغییری که در ماموریت نیروهای تحت فرمان این پیمان در افغانستان انجام می شود، باید با دیگر اعضای این پیمان هماهنگ باشد. او تاکید کرد که توافق اعضای ناتو مبنی برادامه ماموریت این سازمان تا پایان ۲۰۱۴ میلادی هنوز معتبراست.

اینکه چرا امریکا و فرانسه در شرایطی که ناتو گزارش جدید خود را از نفوذ گروههای افراطی در افغانستان و توانایی های رزمی و حامیان آن منتشر کرده است، چنین تصمیمی را گرفته است، روشن نیست و سئوال بزرگی است که هنوز پاسخ روشنی ندارد، آیا وزارت دفاع امریکا از گزارش جدید ناتو از افغانستان بی خبراست؟ اگر بی خبر است چرا سخنگوی پنتاگون این گزارش را تایید کرده است؟. اگر از وضعیت موجود سیاسی و نظامی افغانستان با خبر است، چرا این کشور چنین تصمییم را گرفته است؟.

درآخرین گزارشی که از سوی ناتو در مورد گسترش خشونت ها و توانایی هایی نیروهای افراطی و حامیان آن منتشر شده از نفوذ گسترده طالبان در میان توده های مردم افغانستان نیز اظهار نگرانی شده است.

دراین گزارش آمده است که طالبان از "حمایت گسترده" در میان مردم { در جنوب و جنوب شرق} افغانستان برخورداراست. در نتیجه گیری این گزارش آمده است که در سال گذشته، علاقه به پیوستن به حامیان طالبان در میان افغان ها "حتی برخی اعضای حکومت افغانستان" به شکلی کم سابقه ای رو به افزایش بوده است. به گفته نویسندگان این گزارش: "شهروندان غیرنظامی افغان غالبا مدیریت طالبان را به مدیریت حکومت افغانستان ترجیح می دهند که دلیل آن نیز معمولا فساد در میان ماموران حکومتی است".

 در این گزارش از نفوذ گسترده عناصر طالبان در داخل نیروهای امنیتی و مسلح کشور اظهار نگرانی شده و در سند محرمانه ناتو از همکاری بین طالبان وافرادی در داخل اردوی ملی و پولیس افغانستان حکایت دارد. براساس این گزارش طبقه بندی شده ناتو، تفنگ، اسلحه کمری و تسلیحات سنگینی که در اختیار نیروهای دولتی افغانستان قرار گرفته، آزادانه در بازارهای پاکستان در معرض فروش قرار می گیرد. هم چنین در این گزارش از اعتماد به نفس طالبان برای ادامه خشونت ها علیه نیروهای خارجی و دولت افغانستان، گزارش شده است. اما آنچه برای آینده افغانستان نگران کننده است بخش دیگری از گزارش است که ممکن است افغانستان را بعد از 2014 دچار بحرانهای شدید امنیتی گرداند. دراین گزارش آمده است که طالبان به منظور ترغیب نیروهای ناتو به خروج از برخی مناطق افغانستان، عمدا از دامنه عملیات خود در این مناطق می کاهند تا به این وسیله، ناتو را در مورد بازگشت نسبی امنیت به این مناطق و انتقال مسئولیت امنیتی به افغان ها گمراه کنند.

 حال سئوال این است که آیا امریکا با کاهش عملیات های نظامی خود از سال 2013 دقیقا در مسیری گام برنمی دارد که خواسته طالبان در آن است؟. زیرا این گروه منتظر فرصت طلایی است تا با کاهش نیروهای خارجی در افغانستان دست به خشونت های گسترده ای بزنند و همان وضعیتی را که در زمان رژیم نجیب الله پیش آمد باردیگر در کشور تکرار گردد. طالبان روند انتقال مسئولیت های امنیتی را به نفع خود می داند تا در سایه ایجاد آرامش کاذب در منطقه نیروهای ناتو را برای خروج ترغیب نمایند و برای خشونت های بیشتردیگر در آینده آمادگی بگیرند. ا این سند می افزاید که در مناطقی که نیروهای خارجی کمک به امنیت افغانستان از آنها خارج شده اند، حضور طالبان افزایش یافته در حالیکه نشانه چندانی از مقاومت نیروهای دولتی در برابر طالبان  به چشم نمی خورد و حتی در مواردی، طالبان عملا از کمک افراد پولیس و اردوی ملی برخوردار می شوند.

این گزارش خود نگرانی های جدی را برای مردم افغانستان به وجود آورده است حال که امریکا می خواهد یک سال زود تر از موعد مقر شده دست از عملیات های نظامی در افغانستان برداند، مردم افغانستان را بیشتر نگران امنیت آینده شان کرده اند. در چنین شرایطی که گروه طالبان تا این اندازه دست بالا دارد وروند مذاکرات و امتیاز دهی به این گروه همچنان ادامه دارد، چه تصویری از آینده افغانستان می توان ارایه کرد؟.  در چنین وضعیتی آیا بعد از خروج نیروهای ناتو از افغانستان، کشورما باردیگر گرفتار جنگ داخلی نخواهد شد؟. آیا خشونت های جنگ داخلی باردیگر همین اندازه از بازسازی را که طی ده سال گذشته صورت گرفته بار دیگر به باد فنا نخواهد داد؟.


February 8th, 2012


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
گزیده مقالات